Jump to content

Boy Ecury

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
E articulo aki ta uza ortografia di Papiamento. Lo aprecia si por mantene e articulo aki na estilo di Papiamento.

Boy Ecury
Pais di nashonalidatReino Hulandes Editá
Nòmber di dilantiSegundo, Jorge Editá
FamEcury Editá
Fecha di nasementu23 aprel 1922 Editá
Lugá di nasementuOranjestad Editá
Fecha di fayesimentu6 novèmber 1944 Editá
Lugá di fayesimentuWaalsdorpervlakte Editá
Kousa di mortogunshot wound Editá
Lugá di entieroOranjestad Editá
Ruman(nan)Nydia Ecury Editá
Okupashonluchado di resistencia Editá
CollectionNetherlands Institute for Sound and Vision Editá
Inventory numberPGM4011933 Editá

Segundo Jorge Adelberto (Boy) Ecury (☆ 23 di april 1922 na Aruba - † 6 di november 1944 na Waalsdorpervlakte, Hulanda) tabata un Arubiano luchado den resistencia durante Guera Mundial II. Ecury ta e unico Arubiano conoci pa a lucha den e resistencia.

Bida[editá | editá fuente]

Ecury a nace den un famia catolico grandi, di mayornan Nicasio Segundo 'Dundun' Ecury y Ana Paulina Wilhelmina Ernst. Nicasio Ecury tabata un comerciante exitoso, yiu di Eugenio Candido cu a nace den sclabitud. [1] E cas unda e famia a biba den bario di Rancho, a keda restaura y ta unda e Museo Arqueologico di Aruba ta lokalisa. Ecury a nace di shete yiu di en total diestres. Un di su rumannan, Nydia Ecury, tabata un docente, autor, traductor y actriz conoci.

Su mayornan a manda Boy Ecury y su rumannan studia na Hulanda na edad jong. Ecury a gradua na 1937 na e St Louis Instituut na Oudenbosch, Haldenberge, Noord-Brabant.[2] E tabata bibando na Tilburg na momento cu e invasion di e armada Aleman na Hulanda a tuma luga.

Resistencia[editá | editá fuente]

Ecury, enfureci door di e discriminacion, violencia y inhusticia cu e Di Dos Guera Mundial a trece na Hulanda, a dicidi for di comienso di drenta e resistencia contra e invasion Aleman.

Hunto cu compañeronan di Corsou Luis de Lannoy y Delfinicio Navarro, Ecury a ehecuta diferente operacion pa sabotea e invasion Aleman na Hulanda. Entre otro, nan a causa explosion di trucknan Aleman, treinnan pa sali foi nan rails y tabata yuda sconde hendenan persegui door di e invadonan nazi y pilotonan aliado na Tilburg. Su grupo tabata comunica na Papiamento/u. Ecury a keda na Tilburg te cu 1942, ora cu e situacion a bira mucho peligroso p'e. Door di su color scur, e tabata facil pa reconoce, locual tabata haci su trabou den resistencia extra peligroso. El a sconde na diferente adresnan na Oisterwijk (Noord-Brabant), Delft y Rotterdam. Na Oisterwijk e tabata parti di un otro grupo di e resistencia. [2]

Na 1944 el a join un asina yama 'knokploeg' na Den Haag. Kees Bitter tabata e persona cu a traiciona de Lannoy y a causa cu nan a arrest'e 10 di februari 1944. Ecury a purba di yuda de Lannoy scapa for di prison na Utrecht, pero el a faya. Un par di luna despues, Bitter lo traiciona Ecury tambe. [2]

Noticiero Hulandes "Polygoonjournaal" di 1947 tocante entiero di Boy Ecury na Aruba.

Morto[editá | editá fuente]

Saliendo for di misa na Rotterdam dia 5 di november 1944, nan a aresta Ecury pa posesion di arma di candela. A transporta Ecury pa e Pentitentiaire Inrichting Haaglanden, miho conoci como 'Oranjehotel' (Polizeigefängnis, bou di control nazi) na Scheveningen.[2] Eynan, nan a interroga y tortura Ecury pa informacion clave cu potencialmente lo hiba nazis na aresta otro miembronan di resistencia. Apesar di e tortura, Ecury no a duna nan e informacion. Nan a condena Ecury pa morto y dia 6 di november 1944 a fusil'e na Waalsdorpervlakte, un zona di duin den cercania di Den Haag. Tres aña a pasa prome cu otronan lo descubri su curpa. Su tata a laga transporta e curpa pa Aruba, unda a der'e cu honor militar.[2]

Reconocemento[editá | editá fuente]

Aruba[editá | editá fuente]

Dia 6 di november 1949 a devela un estatua na honor di Ecury na Oranjestad, Aruba. E estatua ta keda riba Plaza Boy Ecury na Lloyd G. Smith Boulevard.[3][1]

Estatua di Boy Ecury na L.G. Smith Boulevard, Oranjestad, Aruba

E archivo di famia Ecury e keda digitalisa pa Archivo Nacional Aruba (ANA) y Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Den añanan '80, Ted Schouten, cineasta y famia di Ecury, a produci un documentario pa TeleAruba tocante Boy Ecury. El a produci un buki tambe tocante Ecury durante e temporada aki. Na 2003, gobierno di Aruba a republica e buki bou di e titulo Boy Ecury, een Antilliaanse jongen in het verzet.

Durante e Aruba Art Fair 2022 na San Nicolas a devela un mural cu su imagen na Filomena College, crea pa Esmeralda Kelly.[4]

Corsou[editá | editá fuente]

Na su memoria a graba su nomber riba un di e campananan di e carillon, conosi como “De vier Koningskinderen”, cu ta instala desde aña 1952 riba e edificio di Museo di Corsou na Otrobanda, Corsou.[5]

Mural di Boy Ecury (2022), crea pa Esmeralda Kelly

Na Corsou tin desde 1946 un caya cu e nomber Boy Ecuryweg.

Hulanda[editá | editá fuente]

Cuarenta aña despues di su fayecemento, na 1984, Hulanda a otorga Ecury e Cruz Conmemorativo di Resistencia (Verzetsherdenkingskruis) pa su actonan heroico durante guera.

Na 2003 cineasta Frans Weisz y productor Sherman de Jesus, hunto cu Ted Schouten, a produci un pelicula tocante e bida di Boy Ecury. Actor Steve Hooi ta actua den e rol di Boy Ecury, mientras actor Felix de Rooy ta actua den e rol di Dundun Ecury, tata di Boy. [6]

Na 2010 a nombra un caya na honor di Ecury na Oisterwijk, unda Ecury a biba y sconde un temporada durante guera.[2] Den e pelicula hulandes di 2014 tocante e heroenan di resistencia di Oisterwijck, titula Schaduwspel, e rol di Boy Ecury ta wordo hunga dor di e actor Jennau-Jean Louis.

Na 2016, municipio di Amsterdam a pidi ciudadanonan pa propone nomber pa e brug aki cu tabata sin nomber desde su construccion na 1990. E proposicion ganador di ciudadano Lex Uittenbogaard (naci na Aruba) tabata pa yama e brug pa Boy Ecury. Den e parti di e ciudad unda e brug aki ta situa, tin diferente luga cu ta carga nomber di un heroe di e resistencia den Segunda Guera Mundial. A aproba e proposicion aki y desde 2017 e brug na Amsterdam Nieuw-West ta yama Boy Ecurybrug. [7][8] Na 2024 municipio di Den Haag ta batiza un pasahe entre Wilhelmina van Pruisenweg y e Schenkkade na Bezuidenhout den Boy Ecurypassage.[9]

Buki y pelicula[editá | editá fuente]

  • Boy Ecury, een Antilliaanse jongen in het verzet, Ted Schouten, ISBN 90-5730-242-X, Walburg Pers, 1985.
  • Boy Ecury, een Antilliaanse jongen in het verzet, documentario di Ted Schouten, 1985.
  • Boy Ecury, pelicula dramatisa, dirigi pa Frans Weisz, 2003. Gouden Kalf 2003; Columbine Award USA 2004.
  • Guia di Investigacion historico di Boy Ecury, Daniella Britt, Fundacion Amigonan di Archivo, Aruba 2019.

Mira mas[editá | editá fuente]

Link externo[editá | editá fuente]


Mira tambe e kategoria Boy Ecury di Wikimedia Commons pa mas dato mediatiko tokante di e tema aki.